دور هفتم مذاکرات هسته ای ایران با گروه 4+1 که نخستین دور مذاکرات دولت سیزدهم با این گروه بود با واکنش طرف های مقابل به بسته پیشنهادی کشورمان و در حالی که آن را زیاده خواهی و زیاده روی ایران در مذاکرات خواندند، پایان یافت، و با این که به برخی تعبیرها این پایان ناگهانی می تواند نشانی از شکست مذاکرات وین باشد، و حتی به گفته علی باقری، مذاکره کننده ارشد کشورمان، طرف های اروپائی از برخی پیشنهاد های ایران ناراضی بودند، نهایتا قرار شده که مذاکرات در اواخر هفته جاری دوباره از سر گرفته شود. آنچه، اما در آغاز این مذاکرات و پیش ازگفت و گو میان طرفین برای کارشناسان و تحلیل گران حائز اهمیت است تمرکز برعنوان این مذاکرات است که از «مذاکرات هسته ای» یا «مذاکرات احیای برجام» به «مذاکرات لغو تحریم ها» تغییرکرده است.
همه اتفاق‌نظر دارند که اولویت ما در مذاکرات باید رفع تحریم‌ها باشد. اصولا اعمال تحریم‌ها هم برای بازگرداندن ما به مذاکرات بوده و هیچ یک از طرف‌ها هم اختلاف نظری در اینباره ندارند. مسئله بر سر میزان پذیرش اصول و بازگشت به توافقهای قبلی است. بنظر میرسد آنچه که حتی چینی‌ها و روس‌ها را متعجب کرده اینست که مذاکره کنندگان ما بجث رفع تحریم‌ها را نه به عنوان نتیجه مذاکرات، بلکه عملا به عنوان پیش‌شرط مذاکرات عنوان کرده اند. در این میان اما وضعیت اقتصادی کشور در سراشیبی اضمحلال بیشتر قرار دارد.
دو بسته پیشنهادی ایران، به گفته علی باقری، حاوی اسنادی مستدل و مستند است که بیانگر دیدگاه های تیم مذاکره کننده کشورمان و مبنائی برای مذاکره با طرفین است و ایران نیز انتظار دارد که طرف های مقابل به پیشنهاد های ارائه شده پاسخی منطقی و حقوقی ارائه کنند. در همین حال، اما مقام ها ی دیپلماتیک اروپائی از عدم تطابق خواسته های ایران با برجام و مطالبات حداکثری ایران سخن گفته اند که با تکذیب از جانب مقامات وزارت خارجه کشورمان روبرو شده است. سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرده است که تمامی متن پیش نویس توافق ارائه شده توسط ایران درچارچوب برجام و مبتنی بر برجام است، و امیر عبداللهیان نیز مطالبات ایران را منطبق با برجام خوانده و اظهار داشته که در این دور از مذاکرات، ایران ذره ای مطالبات فرابرجامی نداشته است.
با این حال، سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان با «غیر قابل پذیرش» خواندن طرح پیشنهادی ایران گفته است «ما پيشنهادها را با دقت و به‌طور كامل بررسي كرديم و به اين نتيجه رسيديم كه ايران تقريبا تمام مصالحه‌هايي را كه قبلا در ماه‌ها مذاكره سخت به دست آمده بود، نقض كرده است. اين پيشنهادها پايه‌اي براي پايان موفقيت‌آميز گفت‌وگوها نيست». وی همچنین اظهار داشته که انتظار کشورش این است که هیات ایرانی پس از رایزنی در تهران با پیشنهادات واقع بینانه به وین بازگردد. وزارت خارجه فرانسه نیز در بیانیه ای ضمن اشاره به این که تهران برنامه هسته ای خود را در مسیر بسیار خطرناکی ادامه می دهد، گفته است پیشنهادات ارائه شده از سوی ایران در مذاکرات وین با هدف تکمیل سریع مذاکرات درراستای منافع همه طرف ها سازگار نیست و پایه معقولی برای هیچ توافقی به شمار نمی رود.
میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه درسازمان ها ی بین المللی، ضمن اشاره به پیشنهاد ایران برای بازنگری اساسی در پیش نویس سند برنامه هسته ای، گفته است که کشورهای غربی در مذاکرات برجام این پیشنهاد را رادیکال خوانده اند و بر این باورند که این یک رویکرد افراطی است. اولیانوف در ادامه خاطر نشان ساخته که بازنگری در مفاد سند در صورتی خوب است که مانع پیشبرد مذاکرات نشود. درهمین حال، نماینده چین در سازمان های بین المللی بر این باوراست که به رغم باقی ماندن اختلاف در مذاکرات و با این که تا دستیابی به موفقیت فاصله داریم، اما پیشرفت های حاصل شده در مذاکرات را نباید دست کم گرفت. وی اظهار امیدواری کرد که طرف های مذاکره گامی در جهت ایجاد یک فضای مناسب برای مذاکرات بردارند. از سوی دیگر، درحالی که سخنگوی وزارت خارجه چین می گوید تحریم ها علیه ایران باید لغو شود و ایران نیزباید بر اساس تعهدات هسته ای خود عمل کند، برخی کارشناسان امور بین الملل بر این باورند که به رغم آن که به نظر می رسد چین و روسیه در کنار ایران باشند، به دلائل سیاسی و اقتصادی اوضاع همچنان ممکن است تغییر کند.
گفتنی است که به دنبال لغو تحریم ها در سال 2016 میلادی، اقتصاد کشور شاهد رشدی 13.4 درصدی شد که در مقایسه با رشد 1.3 درصدی در سال پیش ازآن حکایت از پیمایش مسیر بهبود اقتصادی برای کشورمان داشت؛ در همان سال صادرات نفت ایران از 1.6 میلیون بشکه در روز به 2.3 میلیون بشکه در سال 2017 رسید؛ از سال 2016 بهره وری و رشد دستمزد ها آغاز شد و تنها در سه ماه نخست آن سال دستمزد ها حدود 12 درصد بالاتر از مدت مشابه سال قبل از آن در دوران تحریم ها بود، و به دنبال آن رشد شاخص های صادارت و واردات و کاهش تورم نیزاز دستاوردهای دیگر سال های پسا برجام برای اقتصاد کشور بود. به گفته تحلیلگر مسائل اقتصادی، هادی صالحی اصفهانی، لغو تحریم‌ها تقویت ریال، کاهش قیمت تولیدکننده و افزایش دستمزدهای واقعی را به همراه خواهد داشت.
درحالی که انتظار برای از سرگرفتن مذاکرات ادامه دارد، یک کارشناس مسائل بین الملل سرنوشت مذاکرات را در گرو نشان دادن اراده از سوی اروپا می داند. مراد عنادی بر این باور است که اگر اروپا از خود اراده ای نشان ندهد این مذاکرات دوباره به دوره های بعدی کشیده خواهد شد، که دراین صورت با توجه به موضع ایران که اعلام کرده مذاکرات را برای مذاکرات انجام نمیدهد، مذاکرات به بن بست خواهد رسید زیرا موضع رسمی ایران برداشته شدن کامل تحریم ها است.
از سوی دیگر، تحلیلگر مسائل سیاسی و بین المللی، جلال میرزائی می گوید درصورت شکست مذاکرات ایران هیچ برنامه دیگری ندارد، و تنها راه سامان دادن به وضعیت ناگوار اقتصادی و معیشتی در کشور مذاکره برای احیای برجام و لغو تحریم‌هاست. افزون بر آن، در صورت شکست مذاکرات، روابط ما چه با کشورهای همسایه و چه دیگر کشورهای فرامنطقه ای و نیز تلاش برای حضور در پیمان ها و سازمان‌هایی مانند اکو، شانگهای و ... نمی‌تواند برای ما راهگشا باشد، زیرا تحریم‌های آمریکا و همچنین چالش ما با FATF قطعا اجازه نمیدهد که نهایتا هیچ کشوری در منطقه و جهان روابط اقتصادی و تجاری با ایران برقرار کند.