به اشتراک بگذاریدپیشنهاد اخیرفرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) برای تسویه حساب با دولت مبنی بر واگذاری دارائیهای دولت به این قرارگاه در سال 1400 همراه با برنامهریزی کاملی برای گرفتن اختیار بیشتر در پروژههای عمرانی کشور است. به همین منظور، این قرارگاه فهرستی براساس نیازهای خود تهیه نموده که به کدام اموال دولت نیاز دارد. به گفته سعید محمد، فرمانده قرارگاه خاتم الانبیا، این قرارگاه برای خدمت رسانی به روستاها، به ویژه در نبود وزارت جهاد کشاورزی، نیاز به سازماندهی و ساختار دارد، و اگرچه این قرارگاه قصد ندارد به وزارتخانه تبدیل شود، اما وظایف جهاد سازندگی را قبول میکند.
این در حالیست که وظایفی که سعید محمد برای قرارگاه خاتم الانبیا متصور شده، حتی فراتر از یک وزارتخانه است و در واقع یک مجموعه ماهوارهای خصولتی است که با بهره گیری از رانتهای ارتباطاتی و اطلاعاتی، رقابت اقتصادی را دور میزند و هر روز بزرگتر از روز قبل میشود. سعید محمد گفته قرارگاه خاتم الانبیا رقیبی برای بخش خصوصی نیست و بلکه «یک چتر حمایتی روی بخش خصوصی» می باشد. این سوال را اما زمانی که از فعالان بخش خصوصی می کنیم جواب دیگری میدهند و به مناقصه هایی اشاره میکنند که بدون طی شرایط رقابتی لازم، به قرارگاه خاتم الانبیا واگذار می شود.
تاسیس قرارگاه خاتم الانبیا در سال 1368 و پس از ویرانیهای جنگ هشت ساله با هدف کمک به سازندگی کشور به ویژه در پروژههای انتقال آب و برق، راهسازی و سدسازی صورت گرفت، اما خیلی زود دامنه فعالیتهای عمرانی این قرارگاه گسترش یافت و به بخش کشاورزی، صنعت و معدن، راه آهن و مترو، تونل، بنادر و سازههای دریائی، پل، نفت، گاز و پتروشیمی، ستاره خلیج فارس، فازهای پارس جنوبی و حتی تحقیقات نیز کشیده شد و به عنوان بازوی اقتصادی سپاه بخش عمدهای از اقتصاد کشور را در انحصار خود گرفت. به گفته سعید محمد در اوائل تابستان، روزانه 105 میلیون لیتر بنزین در کشور تولید میشود که 40 درصد آن در پالایشگاه ساخته شده توسط قرارگاه خاتم تولید می شود. درحال حاضر قرارگاه خاتمالانبیا یکی ازبزرگترین پیمانکاران پروژههای عمده اقتصادی کشور محسوب میشود، و به گفته سعید محمد، این قرارگاه در قالب 8 هلیدینگ تخصصی، 40 موسسه و شرکت و 200 هزار نیروی انسانی ساماندهی شده فعالیت میکند و دستکم 285 پروژه در استانهای مختلف کشور را در دست اجرا دارد.
قرارگاه خاتم الانبیا بدون هیج نهاد نظارتی غیر از سازمان حفاظت اطلاعاتی سپاه مشغول به فعالیت است و به دلیل عدم نیاز به پاسخگوئی به هیچ سازمانی، به ارقام دقیق بودجه های واقعی، مخارج و سودهای این قرارگاه دسترسی وجود ندارد. با این حال، سعید محمد بر شفافیت کامل و دقیق این قرارگاه در برابر سیستمهای رسمی نظارتی کشورتاکید کرده و می گوید منطقی نیست که با وجود رصد دشمن، تمام عملیات را در معرض عموم قراردهیم. به گفته وی، قرارگاه بازوی اجرائی دولت است و هیچ عرصهای نیست که قرارگاه در آن نقشی نداشته باشد. متاسفانه، اما فعالیتهای غالبا بدون توجیه سازندگی مانند سدسازیهای بیرویه که قرارگاه خاتم الانبیا آنها را به عهده گرفته است، موجب ایجاد تخریبهای زیست محیطی در نقاط مختلف کشور و مشکلات آبرسانی و به تبع آن آلودگی زیست بوم جانوران و اهالی مناطق شده که یا به دلیل عدم استفاده از نظرات کارشناسانه و یا به خاطر کسب منافع مالی انجام شده است.
برغم این که محمد سعید گفته است قرارگاه خاتم الانبیا در حیطه فعالیتهای دولتی ورود نمیکند، این قرارگاه با افزایش توان خود در حوزه اقتصادی، خواستار اجرای برنامههائی از جانب دستگاههای اجرائی برای پیشبرد اهداف اقتصادی خود شده و با اظهاراتی چون «فعال کردن بخش مقرراتزدایی در کشور یکی از لازمههایی است که باید به آن توجه شود» و «اصلاح ساختار بودجه، قطع وابستگی بودجه به نفت، اصلاح ساختار مالیاتی کشور و اصلاح مالیاتستانی و هدایت نقدینگی و دارایی بازار بهسمت تولید، همگی پیشنیازهای قطع وابستگی به نفت و پیشنیازهای تحقق رونق تولید است» حتی به نیابت از فعالان اقتصادی خواستار «فعالسازی شرایط تهاتر، پیمانهای دوجانبه و چندجانبه پولی، استفاده از رمزارزها و اصلاح سیستم پیمانسپاری ارزی» شده است. سعید محمد همچنین قرارگاه خاتم الانبیا را نه یک رقیب برای بخش خصوصی بلکه «یک چتر حمایتی روی بخش خصوصی» عنوان کرده است.
حقیقت اما این است که با حضور گسترده قرارگاه خاتم الانبیا درپروژههای عمده اقتصادی کشور، دیگر جای رقابتی که لازمه داشتن یک اقتصاد شکوفا است باقی نمیماند و حضور بخش خصوصی در عرصه اقتصاد کم رنگ شده، به ویژه آنکه به رغم نیاز به تعامل با دنیا برای پیشبرد اقتصاد و توسعه صادرات کشور، تلاش این قرارگاه بر کشیدن حصار به دور کشور و انجام تعاملات اقتصادی تنها با چند کشور همسایه از طریق دو رزدن تحریمها است.
در شرایط کنونی کشور که اقتصاد با مشکلات ساختاری و چالشهای بیشمار روبروست و اقتصاددانان با تمرکز بر رقابتپذیری و توجه به فرآیند سرمایه گذاری مناسب با افزایش کارآئی تاکید میکنند و میگویند اقتصاد را نمیتوان بدون روابط بینالمللی و سیاستهای خارجی از پیش برد، و با وجود این حقیقت که در دنیای فعلی، رقابت اقتصادی بین بنگاهها و همچنین کشورها باعث رشد و ترقی کشور می شود، فرمانده محترم قرارگاه خاتم الانبیا می گوید این قرارگاه به عنوان تکیهگاه در خودکفائی کشور و بدون وابستگی به خارج نقشآفرینی میکند و طی 30 سال فعالیت این قرارگاه کشور به یک روحیه خودباوری رسیده است، زیرا هیج عرصه ای نیست که قرارگاه در آن نقشی نداشته باشد و در دوره چهارم رسالت خود به دنبال فرهنگ سازی و گفتمان درحوزه اقتصاد مقاومتی و انجام فعالیت های ویژه ای دراین زمینه است.
متاسفانه در چند سال گذشته، دولت نیز به رغم صحبت از اهمیت توانمندسازی بخش خصوصی و رقابتپذیری اقتصادی و این که قرارگاه خاتم الانبیا نباید عرصه را برای فعالیت بخش خصوصی تنگ کند، ، اجرای طرحها و پروژههای مهم را به این قرارگاه واگذار کرده و عملا دیگر جائی برای تحرک جدی بخش خصوصی باقی نمانده است. در کشورهای توسعه یافته، فعالیتهای صنعتی و توسعهای نیروهای مسلح محدود به زیرساخت های نظامی و نیز شرکت در کمکرسانیهای امدادی است و شایسته است در کشور ما هم مجموعههایی همچون قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا، به نقش سنتی خود بازگردند و فضا را برای رقابت آزاد اقتصادی باز کنند.